De gemeente De Bilt heeft de ambitie uitgesproken om in navolging van het landelijk klimaatakkoord te groeien naar een energie neutrale gemeente. Dit betekent dat de energie die de huishoudens van De Bilt gebruiken, wordt gecompenseerd door groene energie die binnen de grenzen van de gemeente is opgewekt. In 2030 dient 50% van de energie duurzaam opgewekt worden, in 2050 moet dat 100% zijn. De meest kansrijke mogelijkheden voor opwekken van duurzame energie is het plaatsen van zonneweiden en windturbines. En dan wel binnen de grenzen van de gemeente.
Het afgelopen jaar heeft de gemeente herhaaldelijk aangegeven dat zij participatie van de inwoners heel belangrijk vindt. Zij heeft daar echter een slecht track record in en ook op dit gebied laat zij ons inziens weer flinke steken vallen.
De gemeente heeft een drietal informatieavonden georganiseerd, die zij betitelt als “meedenkbijeenkomst zonnevelden en windmolens gemeente De Bilt”. Wij, van de bewonersvereniging Maartensdijk-Zuid, hebben 2 van de 3 avonden bezocht. De eerste avond waren er circa 10 aanwezigen, de derde avond waren dat er slechts 4. Daarmee vertegenwoordigden wij 25% van alle aanwezigen.
Beide avonden startte wethouder Brommersma met een krachtige uitspraak: “Het is niet de vraag óf de windmolens en zonneweiden er komen, maar wáár ze komen”.
Windmolens
In opdracht van de gemeente heeft onderzoeksbureau Bosch en van Rijn onderzocht waar in de gemeente De Bilt stukjes grond te vinden zijn waar geen wettelijke beperking is voor het bouwen van windturbines. Dit onderzoek kunt u hier lezen. Het gaat hier expliciet over landelijke en regionale beleidsregels die een mogelijk plaatsing van windmolens in de weg kunnen staan. Denk hierbij aan de vastgestelde afstanden van windmolens tot woningen en hoogspanningslijnen, of met inachtneming van de Hollandse Waterlinie en ecologische factoren.
In het onderzoek is echter op geen enkele wijze rekening gehouden met andere factoren die ons inziens bij de afweging van de plaatsing van windmolens moeten worden betrokken. Hierbij kan onder andere worden gedacht aan overlast gerelateerde onderwerpen als geluids-, licht- en trillingsoverlast voor omwonenden, aantasting landschap en landschappelijke waarden, impact op flora en fauna, de enorme schaal en maat van de windmolens ten opzichte van de nu voorliggende locaties, et cetera.
Op basis van dit onderzoek blijken er slechts vier (waarvan 2 kleine) locaties te zijn waar geen belemmeringen zijn voor windmolens, te weten ten noorden en ten zuiden van de Nieuwe Weteringseweg tussen Maartensdijk en Groenekan.
Het meedenken door bewoners bleek niet meer te zijn dan het inventariseren van mogelijke knelpunten op deze gebieden en vraagstukken als: moeten ze op een rijtje komen te staan of verspreid, moeten ze in het bos staan of toch niet.
Zonneweiden
Het realiseren van zonneweiden kan volgens gemeentelijk onderzoek op alle mogelijke open plaatsen in de gemeente. De enige uitzondering is de landerijen rondom Westbroek. Het is duidelijk dat de gemeente inzet op grote zonneweiden, zonder duidelijk te maken waarom alternatieven niet haalbaar zijn. Daarbij komt dat de plannen om een groot zonnepark te realiseren reeds in vergevorderd stadium blijken te zijn. Dit blijkt uit de project “Zonnepark Achterwetering” op de site van IX Zon (link).
De ‘meedenk’ bijeenkomst over dit zonnepark, heeft plaatsgevonden op dinsdag 22 september. Slechts vier dagen later, op zaterdag 26 september is er in restaurant Helden aan de Koningin Wilhelminaweg een inloopavond zonnepark Achterwetering georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst zijn geïnteresseerden geïnformeerd over de mogelijkheden om geld te investeren in het daar aan te leggen zonnepark. Soortgelijke “informatiebijeenkomsten energiecoöperatie” zijn ook gepland op 13, 14 en 15 oktober. Op grond hiervan lijkt het alsof alles al is beslist en akkoord is bevonden door de inwoners van De Bilt, op het moment dat de burger slechts is geïnformeerd .
Conclusie
Andermaal heeft de gemeente aangetoond dat het participatiebeleid wat zij uitdraagt te willen voeren, niets voorstelt. Er zijn al vergevorderde plannen voor windturbines bij de Nieuwe Wetering en zonnevelden in Maartensdijk. Het ‘meedenken’ wat bewoners kunnen doen, is beperkt tot een financiële investering die zij kunnen doen om een graantje mee te pikken van de winst.
Tijdens de ‘meedenkbijeenkomsten zonnevelden en windmolens gemeente De Bilt,’ ontbrak het aan goede gespreksleiders met kennis van zaken, een goed doordachte visie, maar ook aan accurate data over zowel zonne- als windenergie. De vragen werden niet of onvoldoende beantwoord.
Op dit moment acteert de gemeente De Bilt zonder onderliggende visie en zonder onderlinge afstemming van de uiteenlopende ambities en ruimtelijke claims, en heeft ogenschijnlijk niet of nauwelijks een luisterend oor voor opmerkingen van hun eigen inwoners. Bij de digitale bijeenkomsten zijn kritische bewoners zelfs bestempeld als ‘lastig’.
Hoe het zou moeten
De gemeente lijkt zich niet te realiseren dat de toekomstige Omgevingswet een andere houding van haar verwacht. Alle gemeenten moeten een eigen omgevingsvisie hebben voor hun gemeente, waarin alle keuzes zorgvuldig met elkaar zijn afgewogen in participatie met de inwoners. Er moet sprake zijn van het voeren van een goede ruimtelijke ordening, met een heldere en transparante totstandkoming van beleid en besluitvorming, mét een breed maatschappelijk draagvlak onder de bewoners.
Als bewonersvereniging zijn wij niet tegen het duurzaam opwekken van energie, maar wij zijn wel van mening dat de gemeente de Bilt eerst een integrale omgevingsvisie voor De Bilt moet vaststellen, waarin alle ruimtelijke claims en ambities tegen elkaar worden afgewogen en waarover een uitgebreide participatietraject wordt doorlopen voor het creëren van maatschappelijk draagvlak. Deze omgevingsvisie ligt uiteraard in het verlengde van de nu in voorbereiding zijnde provinciale omgevingsvisie en moet ontstaan in nauwe afstemming met de U10 en U16.